Kozmetik Etiket Okuma Rehberi

Cildimize sürdüğümüz ürünlerin içeriği, hem uzun ömürlü cilt sağlığımız hem de çevresel etkiler açısından büyük önem taşır. Bu noktada devreye giren clean beauty nedir sorusu, artık sadece bir trend değil, bilinçli tüketimin temel taşlarından biri haline gelmiştir.

Clean beauty yaklaşımı da tam olarak bu noktada devreye girer: Zararlı bileşenlerden arındırılmış, şeffaf ve güvenilir içerikler sunan ürünleri tercih etmeyi önerir. Peki bir ürünün gerçekten “temiz” olup olmadığını nasıl anlayabiliriz? Yazının devamında, kozmetik etiketlerini nasıl okuyabileceğinizi ve zararlı kozmetik içerikleri nasıl anlaşılır detaylıca inceleyeceğiz.

INCI Listesi Nedir ve Nasıl Okunur?

Her kozmetik ürünün arkasında, küçük puntolarla yazılmış, Latince kelimelerden oluşan bir liste görürsünüz. İşte bu, INCI listesidir. INCI listesi nedir derseniz: “International Nomenclature of Cosmetic Ingredients”in kısaltmasıdır. Yani ürün içeriğinin uluslararası isimlendirme sistemine göre yazılmış halidir.

Bu liste yalnızca “ne” içerdiğini değil, “ne kadar” içerdiğini de anlatır. Kozmetik içerik analizi yaparken dikkat edilmesi gereken temel kural: içerikler, miktarlarına göre sıralanır. İlk sırada en çok bulunan içerik yer alır. %1’in altındaki maddeler ise listenin sonunda, rastgele sırada bulunabilir.

Kozmetik Ürün Etiketlerinde Dikkat Edilmesi Gerekenler

Peki bu listeye bakarken nelere dikkat etmeliyiz?

• Etken Maddeler (Aktifler): Doğal kozmetik içerikler arasında sayabileceğimiz hyaluronik asit, retinol, C vitamini, peptidler ve niacinamide gibi bileşenler, ürünün cilde etkili olmasını sağlayan temel maddelerdir.
• Taşıyıcılar: Etken maddelerin cilde ulaşmasını sağlayan içeriklerdir. Su bazlı ürünlerde “Aqua” en sık görülen taşıyıcıdır. Yağ bazlı ürünlerde ise bitkisel yağlar kullanılır.
• Yapıyı Destekleyen Maddeler: Kıvam vericiler, emülgatörler, pH düzenleyiciler ve koruyucular bu gruba girer. Ancak bu grupta yer alan bazı içerikler clean beauty ilkeleriyle çelişebilir.

Etken Maddeler, Taşıyıcılar ve Emülgatörler Ne İşe Yarar? 

Emülgatörler, su ve yağı bir arada tutan maddelerdir. Ancak bazıları, örneğin PEG (polyethylene glycol) ve "-eth" ile biten bileşikler, üretim süreçlerinde etilen oksit ve 1,4-dioxan gibi kalıntılar bırakabildikleri için risklidir. Bu nedenle PEG içeren ürünler veya etoksillenmiş maddeler, temiz içerik anlayışıyla çelişebilir.

Doğal içerikli kozmetik ürün nasıl seçilir sorusunun cevabı burada başlıyor: İçeriğinde Lecithin, Cetearyl Olivate gibi doğal emülgatörler varsa, bu ürün daha güvenli olabilir.

Zararlı Olabilecek İçerikler: Parabenler, PEG, Etoksillenmiş Maddeler

Bazı içerikler bilimsel olarak hâlâ tartışmalıdır. Örneğin:

• Paraben içeren ürünler: Bazı paraben türlerinin hormonal sistemi etkileyebileceği gösterilmiştir.
• Phenoxyethanol zararlı mı?: Avrupa Birliği %1 sınırı koymuştur. Bebek ürünlerinde ise kullanımı yasaktır. Cilt tarafından emilimi ve olası hormonal etkileri nedeniyle tartışmalıdır.
• Triethanolamine: pH düzenleyici olarak kullanılsa da potansiyel karsinojen etkisi vardır.

Doğal ve Güvenli İçerikler Nelerdir? 

Temiz içerikli bir üründe şunları görmeniz iyi bir işarettir (elbette clean beauty nedir sorusunun yanıtı bunlarla sınırlı değildir):

• Doğal kıvam vericiler: Xanthan gum, candelilla wax
• Doğal koruyucular: Benzyl Alcohol, dehydroacetic acid, benzoic acid, sorbic acid
• Doğal pH düzenleyiciler: Citric acid, lactic acid

Bu içerikler hem cilde nazik davranır hem de ürünün mikrobiyolojik güvenliğini sağlar.

Yeşil Aklama (Greenwashing) Nedir ve Nasıl Anlaşılır?

Greenwashing, ürünün “doğal”, “vegan” ya da “cruelty-free” gibi etiketlerle pazarlanmasına rağmen içeriklerinin bu iddiaları desteklememesi anlamına gelir. Örneğin:

• Vegan bir ürün, çevreye zararlı içerikler içerebilir.
• Cruelty-free bir ürün, cilt için tahriş edici olabilir.

Bu nedenle yalnızca sloganlara değil, INCI listesi nasıl okunur bilerek içeriklere de dikkat etmelisiniz.

Clean Beauty Sertifikaları: COSMOS, Ecocert, PETA

Clean beauty sertifikaları nelerdir sorusunun cevabı aşağıda:

• COSMOS ve Ecocert: İçeriğin doğal olup olmadığını, doğa dostu üretim yapılıp yapılmadığını denetler.
• PETA, Leaping Bunny, The Vegan Society: Hayvan haklarına saygılı, etik üretimi garanti eder.

SENİHA Skincare gibi markalar, içeriklerinde mümkün olduğunca bu sertifikalı hammaddeleri kullanmayı tercih eder. Ürünlerini Türkiye’deki kendi laboratuvarında, hayvanlar üzerinde test yapmadan, The Vegan Society ve Leaping Bunny sertifikalarıyla belgelenmiş etik ve bilimsel ilkeler doğrultusunda üretir.

Sadece alkol, SLS, paraben gibi en çok bilinen zararlı içerikler değil; insan sağlığına zararlı hiçbir kimyasal maddeye yer vermeden, temiz içerikli ve yüksek performanslı cilt bakım ürünleri üretir. Bu yaklaşım sayesinde her bir Seniha Skincare cilt bakım ürününü, yalnızca tek bir etkiye değil; aynı anda birden fazla cilt ihtiyacına karşılık verecek şekilde tasarlar.

Kozmetik Alırken Etiketleri Ustaca Yorumlamak için 4 Pratik Adım

• Etken madde var mı? Hyaluronik asit, C vitamini gibi cilt için faydalı içerikler aranmalı.
• Koruyucu veya emülgatör türüne dikkat edin- PEG, polysorbate, paraben, "-eth" ile biten maddeler varsa dikkatli olun.
• Sertifikalara göz atın- Hammaddeler için Ecocert, COSMOS gibi bağımsız kuruluşlardan alınan belgeler güven verir. Bitmiş ürün The Vegan Society, Leaping Bunny ya da PETA gibi bağımsız kuruluşlar tarafından sertifikalandırılmış mı?
• Greenwashing tuzağına düşmeyin- Ürün “doğal” yazsa da içeriğini mutlaka kontrol edin.

Bilinçli Seçimler, Işıltılı Bir Cilt

Clean beauty bir pazarlama trendi değil; bilgiye dayalı, bilinçli bir tüketici tercihi. Etiketleri okuyabilmek; yalnızca cildiniz için değil, sağlığınız ve çevre için de büyük bir fark yaratır. Bir ürünü kullanmadan önce şu soruyu sorun: “Bu içerik bana ve dünyaya iyi geliyor mu?”

Unutmayın, kozmetik etiket okuma, ilk başta zor görünse de alışkanlık haline geldiğinde hayatınızı kolaylaştırır. Her gün cildinize sürdüğünüz şeyin gerçekten ne olduğunu bilmek, iyi hissettirir.

Dr. Sadiye Kuş

Dermatoloji Uzmanı

Dr.Sadiye Kuş, doğal güzelliğin korunması için çalışan bir dermatoloji hekimi. Doğru yaşam seçimleri, cilt tipimize ve cildin ihtiyaçlarına uygun bir cilt bakım rutini ve kozmetik işlemlerle cildin uzun ömürlü sağlığının (skin longevity) korunmasını savunuyor. Güzelliğin gençlik ya da günümüzde dayatılan güzellik kriterleriyle özdeş olmadığının ve doğal güzelliğin her yaşta korunabileceğinin altını çiziyor.