Cilt bakım ürünlerinde kullanılan bazı zararlı içerikler, farkında olmadan cilt sağlığını olumsuz etkileyebilir.
Bu nedenle, hangi kimyasalların tehlikeli olduğunu bilmek ve bunlardan kaçınmak, bilinçli bir cilt bakımı rutini oluşturmanın en önemli adımlarındandır.
İşte tam da bu yüzden, bilimsel verilere ve SENİHA standardına göre oluşturulan Yasaklılar Listesi’nde, asla yer vermediğimiz 8 zararlı kimyasal bulunmaktadır. Bu bileşenleri tanıdığınızda, bir etiketin ne söylediğini anlamak çok daha kolay hale gelir. Hazırsanız başlayalım!
PEG’ler yani polietilen glikol, genelde cilt bakım ürünlerinin kıvamını ayarlamak veya yapısını daha pürüzsüz hale getirmek için kullanılır. Etikette peşinde gelen bir numarayla yer alır. Hangi cilt bakım ürünlerinde olabilir?
Nemlendiriciler, temizleme jelleri, diş macunları, deodorantlar ve makyaj malzemeleri başlıca kullanım alanları arasındadır.
Polisorbatlar ise su ve yağ gibi normalde karışmayan içeriklerin bir arada durmasını sağlamak ya da uçucu yağların formülde eşit şekilde dağılmasına yardımcı olmak için tercih edilir. Etikette 20-40-60-80 gibi numaralandırılmış olarak görebilirsiniz. Polisorbatların başlıca bulunduğu yerler: Nemlendiriciler, temizleme jelleri, serumlar, tonikler ve makyaj temizleyiciler arasındadır.
Bu içerikler, etilen oksitle üretilir. Etilen oksit kanserojen kabul edilen bir kimyasaldır. Ayrıca Etilen oksit kullanılarak üretimleri sırasında 1,4-dioksan açığa çıkabilir. Dünya Sağlık Örgütü’ne bağlı Uluslararası Kanser Araştırmaları Merkezi, 1,4- dioksanı muhtemel kanserojen olarak sınıflandırmaktadır.
PEG ya da Polisorbat içeren bir üründe 1,4-dioksan bulunmadığını söyleyebilmek için bu konuda test yapılmış olması ve sonucun şeffaf bir şekilde tüketiciyle paylaşılması gerektiğini düşünüyoruz. Biz bu konuda en başından net bir duruş sergiliyoruz. Ve PEG ve Polisorbat’ı Yasaklılar Listesi’ne almaktadır.
ETİKETTE DİKKAT: PEG, polysorbate
Sentetik parfümler, şampuan, duş jeli, deodorant, nemlendiriciler, serumlar, peelingler ve parfümler dahil pek çok üründe yaygın şekilde kullanılmaktadır. Etiketlerde genellikle sadece tek bir kelimeyle geçmektedir.: “Parfüm” ya da “Fragrance”.
Ama bu kelimenin arkasında hangi kimyasalların olduğu çoğu zaman belirtilmez. İçeriği şeffaf değildir, hatta bazı maddeler gizlenebilir. Bunlardan en endişe verici olanlardan biriyse ftalatlar. Bu maddeler güçlü hormon bozucular olarak bilinir. Aynı zamanda astım ve alerji gibi hassasiyetleri de tetikleyebilmektedirler.
ETİKETTE DİKKAT: Parfüm, fragrance, ftalat
Ürünlerin bozulmaması, yani içinde bakteri ve küf ürememesi için koruyucu kullanılması gerekmektedir. Parabenler de, ucuz ve kolay temin edilebildiği için kişisel bakım ürünlerinde en yaygın kullanılan koruyucular arasında yer almaktadır. Şampuan, duş jeli, yüz temizleyici, losyon ya da saç kremi gibi pek çok formülde yer alır.
Ancak bazı parabenlerin vücutta östrojen gibi davranarak hormon dengesini bozabilme özelliği var. Bu nedenle bu maddelerin uzun vadeli etkileri son yıllarda daha fazla tartışılmaya başlanmıştır.. Avrupa Birliği ve FDA, bazı paraben türlerini belirli dozlarda güvenli bulsa da, parabenlerin genel güvenilirliği hâlâ tam olarak net değidirl. Biz, “şüpheli olanı dışarıda bırak” yaklaşımıyla ilerlediğimiz için tüm parabenleri Yasaklılar Listemize ekledik.
Elbette her formülde bir koruyucuya ihtiyaç var. Ama bu, vücudumuza zarar verebilecek içeriklerle olmak zorunda değil. İyi haber şu ki, doğal alternatiflerle, maliyetleri artırsa da, temini zor da olsa hem etkili hem de güvenli bir koruma sağlamak mümkün.
ETİKETTE DİKKAT: Propilparaben, Butilparaben, İzopropilparaben, İzobutilparaben,Fenilparaben, Benzilparaben ve Pentilparaben, Metilparaben, Etilparaben.
SLS ve SLES, temizlik ürünlerinde köpürmeyi sağlamak için kullanılan maddelerdir. Şampuan, duş jeli, sabun ve diş macunu gibi birçok üründe yer almaktadırlar. Köpürmeyi sağladığı için temizlik hissini artırır, ancak bu her zaman cilt için iyi bir şey değildir. SLS, cildin doğal koruyucu tabakasını zedeleyebilir ve özellikle hassas ciltlerde tahrişe neden olabilir.
Buna ek olarak, SLES etoksillenmeyle elde edildiği için üretim sürecinde 1,4-dioksan gibi sağlığa zararlı olabilecek maddeler yan ürün olarak açığa çıkabilmektedir.
ETİKETTE DİKKAT: Sodium Lauryl Sulfate, Sodium Laureth Sulfate.
Silikonlar,kişisel bakım ürünlerinde, cilde ve saça kayganlık ve yumuşaklık hissi vermek için kullanılmaktadır. Ayrıca makyaj bazlarında pürüzsüz bir görünüm sağlamak için de tercih edilir.. Ancak bu maddeler doğada çözünemediği için zamanla birikerek çevreye zarar vermektedir.
Cilde doğrudan zarar vermeseler de, çevresel etkileri nedeniyle tercih etmiyoruz. Silikon yerine, bitkisel yağlar ve doğal polimerler gibi daha güvenli alternatifler kullanmak mümkündür.
ETİKETTE DİKKAT: Dimethylsiloxane polymers, Cyclotetrasiloxane - D4, Cyclopentasiloxane -D5, Cyclohexasiloxane -D6, Cyclomethicones, octamethylcyclotetrasiloxane, decamethylcyclopentasiloxane, dimethicone.
Etanolamin türevleri — yani DEA, MEA ve TEA gibi içerikler — Serum, şampuan, saç kremi ve makyaj malzemeleri gibi pek çok üründe kullanılmaktadır. Genellikle kıvam vermek ya da pH dengesini sağlamak amacıyla formüle eklenmektedirler.
Ancak etanolaminlerden nitrozamin adı verilen zararlı bileşikler açığa çıkabilmektedir. Nitrozaminler, Dünya Sağlık Örgütü’ne bağlı Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) tarafından KANSEROJEN olarak sınıflandırılır.
ETİKETTE DİKKAT: Cocamide DEA, Cocamide MEA, triethanolamine.
BHA ve BHT, özellikle dudak ürünleri, saç ürünleri, makyaj malzemeleri ve deodorantlarda kullanılan koruyucu içeriklerdir. Genellikle yağ bazlı içeriklerin raf ömrünü uzatmak için tercih edilmektedirler.. Burada bir parantez açmak gerekir.: Bahsettiğimiz BHA, salisilik asit değil, tam adıyla Butylated Hydroxyanisole.
Tıpkı BHT gibi, ürünlerin bozulmasını geciktiren bir koruyucudur. Ancak bu içerikler,horman sistemine etkileri ve Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) tarafından potansiyel karsinojen olarak sınıflandırılıyor olmaları nedeniyle tartışmalıdır. Bu içeriklerin yerine, E vitamini ve diğer doğal antioksidanlar güvenli bir alternatif olarak kullanılabilir.
ETİKETTE DİKKAT: Butylated Hydroxyanisole, butylated hydroxytoluene.
Formaldehit, bir koruyucu. Ancak sağlık otoriteleri tarafından bilinen bir kanserojen ve cildi duyarlandırıcı allerjen olarak sınıflandırılıyor. Avrupa Birliği regülasyonlarına göre kozmetiklerde kullanılamamaktadır. Bir de formaldehid salıcı ajanlar vardır. Bunların bulunduğu kozmetik ürün doğrudan formaldehit içermese de, zamanla ortama yavaş yavaş formaldehit salmaktadır. Bu nedenle uzun vadeli etkileri bakımından endişe verici içerikler arasında yer alırlar.
Bu grubun bir kısmı AB regülasyonlarına göre kozmetiklerde kullanılamaz ve halen kullanılanlar da mercek altındadır.
Yüksek oranda su içeren kozmetik ürünlerde bakteri üreme riski yüksektir.. Düşük maliyetli bir koruyucu olan formaldehit salıcılar özelikle bu tür ürünlerde tercih ediliyor. Yani, şampuanlar, saç kremleri, serumlar, water proof maskara, eyeliner ve makyaj temizleme mendilleri gibi ürünler.
Formaldehid salıcılar henüz Avrupa Birliği tarafından tamamen yasaklanmamış olsa da, “şüpheli olanı dışarıda bırak” yaklaşımıyla ilerlediğimiz için tamamını yasaklılar listesine alıyoruz.
ETİKETTE DİKKAT: DMDM Hydantoin, Imidazolidinyl Urea, Diazolidinyl Ure, sodium hydroxymethylglycinate, bronopol, benzylhemiformal, methenamine.
SONUÇ OLARAK;
Bu bahsettiğim 8 zararlı kimyasalı tanımak, bir ürünün içindekiler listesini okurken daha bilinçli olmayı sağlar. Etiket okumak çok daha rahat ve bilinçli bir sürece dönüşür. Ama bizim için bu liste yalnızca bir yasaklar listesi değil; nasıl düşündüğümüzü, neye önem verdiğimizi gösteren bir duruştur.
Bu içeriklere yer vermemek üretimi zorlaştırıyor mu? Evet. Maliyeti artırıyor mu? Elbette. Ama, bilimin gösterdiği yolu ve etik değerleri takip ederek, kendimize iyi bakmayı, çevreye duyarlı olmayı ve temiz olanı günlük yaşamın parçası haline getirmeyi önemsiyoruz.
Ayrıca Seniha Standırına daha aykından bakma için yasaklılar sitemize göz atabilirsiniz.
Ayrıca SENİHA Standardı hakkında daha fazla bilgi almak ve yasaklı içerik listesini incelemek için
Yasaklılar Listesi sayfamızı ziyaret edebilirsiniz.
Daha fazlasını öğrenmek için YouTube kanalımızdaki videoyu izleyebilirsiniz.
Dr. Sadiye Kuş
Dermatoloji Uzmanı
Dr Sadiye Kuş, doğal güzelliğin korunması için çalışan bir dermatoloji hekimi. Doğru yaşam seçimleri, cilt tipimize ve cildin ihtiyaçlarına uygun bir cilt bakım rutini ve kozmetik işlemlerle cildin uzun ömürlü sağlığının korunmasını savunuyor. Güzelliğin gençlik ya da günümüzde dayatılan güzellik kriterleriyle özdeş olmadığının ve doğal güzelliğin her yaşta korunabileceğinin altını çiziyor.